Merhaba Derya Bey, 6 Şubat’ta yaşadığımız korkunç depremle beraber bölgeye yardım etmek için çeşitli şeyler yapıldı. Bu bağlamda kripto paralarla yapılan yardımların önemi ile ilgili ne düşünüyorsunuz? Merhabalar! Kripto paralarla yapılan yardımlar açık kaynaklıdır. Herkes bu verilerintamamını takip edebilir. Haluk Levent’in yardım toplamak için faaliyet gösterdiği süreçte de zaten ne kadar anlık ve izlenebilir yardım toplanabildiğini gördük. Bu, diğer yardım ağlarına gönderilen paralara kıyasla süreçlerin daha şeffaf olmasına sebep oldu evet ama ‘’diğer yardımlar şeffaf değil…’’ diye de bir iddiam yok. Burada herkesin görebileceği bir sistem olduğu için doğal olarak daha güven verici olabilir diyebilirim.
Kripto varlıklar neden rağbet görüyor? Çünkü bireyler varlıklarını, A‘dan B’ye en hızlı şekilde taşıyabiliyor. Mesela Ukrayna- Rusya Savaşı örneğinden gidecek olursak, savaş ortamından dolayı ülkeyi terk etmek isteyenler, bütün mal varlıklarını başka bir yere taşımak isteseler nasıl bir yol izleyebilir? Mesela külçe altını bırak ülke dışına çıkartmayı kapıdan dışarı çıkarmak bile zordur. Bankalar hesabınıdondurabilir, para çekma-yatırma işlemleri durdurulabilir…. -ki bunlar yaşanan olaylar. Havalimanından yüklü altın veya çanta dolu parayı dışarı çıkarmak da çok zor olacaktır… Peki kripto parası olanlar ne yapabilir? Sadece aklında tutabileceği bir kod ile dünyanın her yerinde işlem yapabilir. Kripto paraların özelliği zaten bu! Hatta ilk çıkışnoktası da bu diyebiliriz. Hususi varlıklarının hükmünün sende olduğu ve senin yönettiğin bir çağ.
O halde sizin de dediğiniz gibi kripto paraları sadece yatırım aracı olarak görmemeliyiz..
Kripto paralar, alım-satım yapmanın çok ötesinde bir yapılanma… Burada blockchainteknolojisinin ön plana çıktığını görüyoruz. Hatta şöyle polemikler yaşandıbiliyorsunuzdur. Kripto para hesabında para toplanmasına MASAK müsaade edince bütün dünyadan çok daha rahat yardım amaçlı para transferleri oldu. Bu transferler hem diğer aktarım araçlarına göre daha hızlı ve daha ucuz oldu. İnsanlar bu varlıkları sadece USDT olarak değil, ETH ve AVAX ve yüzlerce farklı coin/token olarak da yardım yolladı. Hatta bu süreçte şöyle bir polemik yaşandı; Gelen bütün coinleri USDT’ye çevirme gibi…
Kripto paralarla gelen yardım paralarını neden USDT’ye çevirme fikri oluştu? Çünkü diğer kripto paraların inmesi-çıkması gibi sorunlar olmaması için daha doğrusu değer kaybetmemesi için böyle bir şey konuşuldu. Fakat burada insanların ihmal ettiği şöyle bir konu ortaya çıkıyor. Bir hafta boyunca MASAK’ın kontrolünde olduğu için bu yardım tutarı ile alt-sat yapma ve USDT’ye çevirme olasılığı yoktu. Bu bir trade hesabı değil ki! Zaten toplanan para hesapta 1 hafta kaldıktan sonra USDT’ye çevrildikten sonra fiat paraya çevrilecekti. Uzun lafın kısası kripto paralar sadece al-sat, veya yatırım amaçlı kullanılan araçlar değil. Ben 1 saniyede yurt dışına para yollarken, 1 saniyede kodu okutup alışveriş yapabilirim hatta Lugano’da yapıyorum. Gerçek olan şu ki tüm dünya blockchain teknolojisine adapte olmak için evrilmek zorunda kalacağını düşünüyorum. Ayrıca çok tartışılan bir diğer konuya da değinmek isterim. Finansal özgürlük kavramı! Finansal özgürlük çok zengin olmak değildir. Finansal özgürlük, gerçek anlamda kendi varlıklarına kişinin kendisinin hükmetmesidir. Vergi borcu olanın banka hesabına bloke konuluyor. Çünkü neden? Vergi borcu var diye… Evet bir devlet sistemi bir kontrol mekanizması var ama yine de insanın kendi varlığını kendisi yönetebilmeli. Finansal özgürlük dediğimiz şey bu. Justin Sun, Vitalik gibi blockchain dünyasında tanınan insanlar Ahbap’ın kripto para cüzdanı olmasaydı sizce deprem yaralarını sarmak içinyardım yaparlar mıydı? Aslında bu çok ucu açık bir soru, insanların vicdan muhasebesini ben yapamam…Yardım eder miydi ya da etmez miydi bunu inanın ben bilemem. Ama şunu söyleyebilirim; burada yardımların içeriği önemli. Vitalik’in Ethereum olarak yardım yapması, kendi ürettikleri coini yollaması… Şöyle bir örnek verecek olursam eğer 100.000 adet Steve coin olsaydı, 50 bin adet Steve coin yollardım. Bu açıdan bakıldığında bu soru mantıklı. Tabii ki yine başta söylediğim gibi Justin Sun veya Vitalik, fiat para olarak yardım yaparlar mıydı o da kendi tercihlerine bağlı olurdu. Bu konu hakkında net bir bilgimiz şu an için olamaz. Duyarlılık olarak değil rasyonel olarak soruluyorsa tabii ki kripto varlık işlerini kolaylaştırdı. Bizim de işimize geldi açıkçası. Parayı daha hızlı ulaşılır ve daha kolay yollanabilir yaptı.
Blockchain dünyasında olağanüstü durumlarda yapılan yardımlar işeyaradığını bir nevi gösterdi mi? Kripto parayla bu yardım cüzdanlarının açılması aslında; “kripto paralar ne işe yarar ki?” argümanını bitiren ya da minimize eden bir konu oldu… Kripto paralar bu işe de yarıyor. Sadece 2X yapmak, uçacak kaçacak değil, varlık transferlerinin ne kadar önemli olduğu ortaya koydu. Düşünsenize, deprem bölgeleri için yapılan bağışlar belkide toplanamayacaktı? Kripto paralarla yapılan yardım miktarının ne kadar toplandığını şeffaf bir şekilde herkes görüyor ama sonrasında bu yardım paraları fiat paraya çevrilince o şeffaflık ortadan kalkabiliyor. Bu konu hakkında nedüşünüyorsunuz? Şimdi regülasyonu olmayan bir şeyden bahsediyoruz. Onun için MASAK ile birlikte özel bir hesap açıldı ve kontrolü öyle sağlandı. Para, kripto paradan fiat paraya geçince devlet kontrolünde oluyor. Burada da devlete güvenmek gerek. Maksimalistler de şunu anlatmak istiyor; devleti yönetenler ve finansı yönetenlere güvenirken neden bir makinanınalgoritmasına güvenmeyelim? Makinanın şaşma olasılığı çok daha düşük, en azından duyguları yok! Açık kaynakta toplanan paraları nasıl görüyorsak, fiat parayı yöneten kurumlarında sanırım vicdanına güvenmek durumunda kalıyoruz. Eğer Türkiye’de Kripto para regülasyonu olsaydı örneğin; inşaat için gereken çimentoyu alırken yeniden yapılandırmanın ücretlerini kripto para ile ödüyor olsaydık bunun takibide daha kolay olurdu. Tekrar söylüyorum yine açık kaynaklı. Bunun en önemli örneği Lugano şehri. Orada kripto parayla alışveriş yasal ve yerel para birimi olarak çıkardıkları Luga coin ile ödeme yapılabiliyor. Bitcoin ile ödeme yapılabildiğini söylemiyorum bile. Yani örnek yerler var diyebilirim. El Salvador’da da bu şekilde… Dünyanın buna yavaş yavaşevrildiğini görebiliyoruz ve dahası yakındır. Mesela kredi kartına şaşkınlıkla bakıldığı bir dönem vardı. Kağıt paradan, kredi kartına adaptosyon…. Peki şimdi bakarsanız alışveriş sistemi oldukça değişti. Eminim bazıları nakit taşımıyor. Devlet kontrolünde bu sistemler daha çok olacak gibi.
Devlet kontrolünde olmasını blockchain felsefesine ters görenler var. Siz ne düşünüyorsunuz?
Buna şöyle bir örnek verebilirim. Mesela Albert Einstein atomu parçaladığı zaman atom bombası üretilsin diye parçalamadı. Fakat bunun böyle bir etkisi olabileceğini bilecek kadar da zekiydi. Evet o amaçla yapmadı ama o amaca da hizmet edecek bir durum yarattığının da bence farkındaydı. Satoshi de nasıl bir şeyin mucidi olduğunun ve ne bulduğunun tamamen farkındaydı. Tabii ki devlet kontrolünde olsun diye yaptığını sanmıyorum ama öngördüğünü düşünüyorum. Kendi dijital paranı yaptığın zaman devletin önüne geçmek pek mümkün değil fakat neden devlet ile beraber olmasın? …. 10 ilde gerçekleşen deprem felaketi ile hepimiz sarsıldık. Sizce Türkiye kripto paralarla ilgili yardım konusunda yeterli oldu mu? Hızlı davranabildik mi? Türkiye’deki blockchain camiası kenetlenebildi mi? Bizim Kripto para sektöründeki fenomenler arada anlaşamıyor, arada atışıyor ama sektörde olduğumdan beridir en büyük felaketi en büyük acıyı yaşadık… Sosyal sorumluluk konusunda gerçekten tek yürek olduğumuzu da daha net gördük. Biz daha önce de hep beraber SMA’lı çocuklar, okullara yardım konusunda da birçok şey yapmaya çalıştık. Dayanışmayı seven birçok fenomen var. Hacimli paranın döndüğü bu sektörde fenomenler, ufak paralarla işlem yapmıyor ve bu gelirleri paylaşmayı seviyor. Kripto para sektörü hazırlıklı mı, değil mi diye soracak olursak; bu sektör hep bir şeyleripaylaşmaya ve bağışlamaya zaten hazırdı. Biz mesela her ay 200 kişiye yakın kişinin kredi kartı borçlarına destek oluyoruz. Öğrencilere burs destekleri sağlıyoruz. Bu kadar ekonomik sıkıntının bir arada duraksız yaşandığı ülkemizde sadece coin konuşmak istemiyoruz. Gerçekten dişe dokunur bir şeyler yapmak ve real yani gerçek bir şeyinödemesi yapılsın istiyoruz. Bunun motivasyonu ne peki? Finans sektörü olduğu için aslında… Biz Steve Akademi’de ücretsiz eğitimler verdik. Çünkü ekosistem ne kadar büyürse kripto para sektöründeki insanlar daha çok kazanacak. Aslında motivasyon bu. Zaten insanlara elimizden geldiğince destek vermeye çalışıyoruz. Kripto para fenomenlerinin kazancı yüksek olduğu için bazıları modern fitre - zekat vermekistiyor. İyi niyetliyse,
kalbinden geçiyorsa bunu yapıyor. Tabii ki bunun çok ince bir çizgisi var. Bunu şova dönüştürmemek lazım ayrıca yardım yapılan insanların empatiside önemli. Bunları destek olunan yardım yapılan insanlardan ( altını çiziyorum ) izinsiz paylaşmayıda çok doğru bulmuyorum.
Peki sizi hiç suçladılar mı bu konuda?
Destek olduğum bir olayda bana ‘’Destek oldun ama sana inanmıyoruz.’’ diyenler oldu. Ben de bu noktada istemeyerek yardım ettiğim bir konuda dekont paylaşmak zorunda kaldım. Akabinde ise dekont paylaştığım için eleştirildim. O gün kendime prensip olarak dekont paylaşmama konusunda söz verdim. Yaptığım yardımları kendim biliyorum. Çünkü az önce söylediğim gibi inanılmaz ince bir çizgi var. Bu sektör agresif bir sektör ve insanların ruh hâli her an değişebiliyor. Bir an çok mutlu, bir an çok mutsuz olabiliyoruz. Ve tabii ki ben de yazdıklarıma dikkat etmeye çalışıyorum.
Steve Group olarak bundan sonraki aşamalarda deprem bölgeleri için düşündüğünüz projeler var mı?
Biz zaten Bitfinex ile ortak çalışıyoruz. Bu konular hakkında her gün bir şeylerdüşünüyoruz. Deprem şehirleri için hem Steve Group, hem Bitfinex hem de DeryaTürker olarak bazı projelerimiz mevcut.
Biliyorsunuz deprem bölgesinde tam 24 Okul yıkıldı. O yıkılan okullarımızın tekrar inşasında yer almak istiyoruz. Bu okullarımızda çocuklarımız için teknoloji sınıfları açmakistiyoruz. A- Z’ye tüm teknoloji araçlarının olmasını istiyoruz.
Tabii ki bunu gerekli mercilerin kabul etmesi lazım. Bürokratik engeller olmazsa bu projeyi hayata geçirmek isteriz. Gelecek ve kültürel zenginlik açısından bir şeyler yapmak istiyoruz. Bu depremde hepimizin öğrendiği bir şey var: Planlama ve Organizasyon. Böyle olaylarda daha analitik kişiler ön planda olmalı. Çünkü İşi bilen ve eğitimli kişilerin daha çok olması gerektiğinin önemini gördük.
Comments